Prof. Dr. N. Reha Tandoğan - Op. Dr. Asım Kayaalp

Artroskopi, bir santimetrelik küçük kesiler kullanılarak, eklemlerin içinin kalem boyunda bir kamera ile görüntülenmesidir. Yetmişli yıllarda sadece teşhis amaçlı kullanılırken, günümüzde gelişen teknoloji ve özel aletler sayesinde hem teşhis hem tedavi için kullanılmaktadır. En sık diz eklemi olmak üzere, omuz, ayak bileği, el bileği, dirsek ve kalça eklemini ilgilendiren hastalıkların tedavisinde yaygın kullanım alanı bulmuştur.

Artroskopi, anestezi altında ve ameliyathane şartlarında yapılır. Tanı amaçlı basit girişimler lokal anestezi altında yapılabilir ancak tedavi amaçlı artroskopiler için bölgesel veya genel anestezi kullanılır. Görüntüyü sağlamak için eklemin içi bir sıvı kullanılarak şişirilir, işlem sonunda bu sıvı boşaltılır. Ameliyat sırasında, eklem içindeki yapılar 4-6 kez büyütülerek görüntü sağlanır, böylece ayrıntılı bir tanı imkanı vardır. Kamera, açık cerrahi sırasında kolay ulaşılamayan bölgeleri de görüntüleyebildiği için eksiksiz bir tanı işlemi yapılabilir. Tanısal inceleme tamamlandıktan sonra, eklem içinde saptanan sorunların tedavisi, yine küçük kesilerden yerleştirilen mekanik, motorlu veya termal enerji (radyofrekans veya lazer) aletleri kullanılarak yapılabilir.

Artroskopik cerrahi için en az iki küçük kesi kullanılır, değişik bölgelere ulaşmak için bu kesilerin sayısı artırılabilir. İşlem süresi 20 dakika ile 2 saat arasında değişmektedir. Bazı durumlarda, artroskopik cerrahi, açık cerrahi ile birlikte uygulanabilir. Bu durumlarda, işlemin eklemi ilgilendiren kısmı artroskopi ile yapılır, eklemin dışındaki bölümü ise açık cerrahi ile gerçekleştirilir.


Artroskopik işlemler sonrasında hastanede kalış süresi yapılan işlemin karmaşıklığına göre değişir. Bazı işlemler sonrasında aynı gün taburcu olunabilirken, bazı durumlarda birkaç gün hastanede yatış gerekli olabilir.

Artroskopik cerrahi hangi durumlarda uygulanır?

Artroskopik cerrahi büyük eklemleri ilgilendiren sorunların çoğunun tanı ve tedavisinde kullanım alanı bulmuştur.

Diz eklemi

Menisküs yırtıklarının onarımı veya çıkartılması, ön ve arka çapraz bağ yırtıklarının tamiri, eklem kıkırdağı sorunlarının düzeltilmesi, eklem içi biyopsiler, kistler ve iyi huylu tümörlerin çıkartılması, romatizmal hastalıklarda eklemi döşeyen sinovya dokusun çıkartılması, eklemi ilgilendiren kırıkların tedavisi, tekrarlayan diz kapağı çıkıklarının tedavisi, travma veya cerrahi sonrası gelişen hareket kısıtlılıklarının açılması, kıkırdak-kemik dokusu nakilleri artroskopik veya artroskopi destekli açık yöntemler ile yapılabilir.

Ayak bileği eklemi

Kıkırdak ayrılmaları, burkulma sonrası meydana gelen yumuşak doku sıkışmaları, futbolcu ayak bileğindeki kemik çıkıntıların temizlenmesi, eklem içi biyopsiler ve sinovyal zarın çıkartılması, ayak bileği artrodezi (harap olan eklemin hareketsiz ve ağrısız hale getirilmesi), eklemi ilgilendiren bazı kırıklar artroskopi yardımı ile tedavi edilebilir. Ayak bileği çevresi tendonlarına yönelik bazı girişimler de endoskopik olarak yapılabilir.

Omuz eklemi

Omuzda tekrarlayan çıkıkların tedavisi, omuz çevresi kas sıkışmaları ve kopmalarının tamiri, donmuş omuzda hareket kısıtlılıklarının açılması, serbest cisimlerin çıkartılması, eklem içi kıkırdak ve biseps kirişi sorunlarının tedavisi, sinovyal dokuların temizlenmesi artroskopik olarak yapılabilir.

Diğer eklemler

Dirsek, el bileği, kalça gibi eklemlerin hastalıklarının tanı ve tedavisinde artroskopi her geçen gün daha fazla kullanın alanı bulmaktadır.

Açık cerrahiye göre artroskopik cerrahinin üstünlükleri nelerdir?

Açık cerrahi sırasında ekleme ulaşmak için sağlam dokuların kesilmesi gerekir. Buna karşın artroskopi işlemi sağlam dokulara zarar vermeyecek şekilde çok küçük kesilerden yapıldığı için, ameliyat sonrası ağrı açık cerrahiye göre çok daha azdır. Eklemde enfeksiyon ve hareket kısıtlılığı oluşma riski çok daha düşüktür. Hastanede kalış, günlük yaşam aktiviteleri ve spora dönüş süresi çok daha kısadır. Cerrahiden hemen sonra rehabilitasyon programına başlanabilir.

Artroskopik cerrahinin komplikasyonları nelerdir?

Bütün cerrahi işlemlerde olduğu gibi artroskopik cerrahinin de komplikasyonları olabilir. Eklemde iğne ile boşaltmayı gerektirecek şişlik ve hemartroz (kan birikmesi), enfeksiyon, derin ven trombozu (toplar damarlarda kan pıhtısı oluşması), yara iyileşmesi sorunları, damar ve sinir yaralanmaları, kullanılan aletlerin eklem içinde kırılması, teknik nedenlerle açık cerrahiye geçilmesi gibi komplikasyonlar görülebilir. Ancak bu komplikasyonların görülme riski çok düşüktür ve binde bir ile yüzde dört arasında değişir. Uygulanacak anestezi yönteminin de kendine özgü komplikasyonları olabilir.

© Prof. Dr. Reha Tandoğan - Op. Dr. Asım Kayaalp